日本語
English
Trong các ngày từ 23-25/ 10/ 2025, tại Thủ đô Bangkok, Vương quốc Thái Lan, đã diễn ra Đại hội lần thứ 28 của Liên hiệp các Hội cựu sinh viên các nước Đông Nam Á tại Nhật Bản (ASCOJA 28) được tổ chức dưới sự bảo trợ của Bộ Ngoại giao Nhật Bản. Đoàn đại biểu của Câu lạc bộ Cựu lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản (VAJA) gồm 23 thành viên đã tới tham dự đầy đủ các nội dung của Đại hội.
Đoàn đại biệt VAJA hạ cánh tại sân bay Thái Lan
Đại hội lần này là một trong các sự kiện lớn trong năm 2025 với chủ đề “Tăng cường nguồn nhân lực ASEAN – Nhật Bản thông qua Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực”, đồng thời là dịp kỷ niệm 70 năm thành lập Phòng Thương mại Nhật Bản tại Thái Lan. Với việc đứng ra tổ chức Đại hội ASCOJA 28 lần này, Thái Lan đã trở thành nước thứ ba đạt đến 5 lần tổ chức các Đại hội trong số 28 lần Đại hội ASCOJA (sau Philippine đã đạt 5 lần từ Đại hội năm 2015 và Indonesia đạt 5 lần khi tổ chức Đại hội năm 2023). Ngoài ra số lần tổ chức các Đại hội ASCOJA của các nước thành viên là: Malaysia và Singapore (mỗi nước 4 lần), còn lại Myanmar, Việt Nam, Brunei, Campuchia và Lào, mỗi nước 1 lần theo thứ tự tổ chức trước.
Trong thời kỳ mà sự phát triển ào ạt của cách mạng kỹ thuật số đã trở nên định hình về cơ sở nền tảng và cấu trúc hạ tầng kỹ thuật số, yêu cầu về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong mối quan hệ sản xuất trong khối ASEAN đã được đặt ra với một tầm mức mới mà chính là mối quan tâm của các học giả, các nhà hoạch định chính sách của các quốc gia liên quan. Chính vì vậy, chủ đề của Đại hội lần này đã thu hút được sự tham gia sâu sắc không chỉ của các thành viên các Hiệp hội cựu lưu học sinh, mà còn cả các nhà lãnh đạo Nhật Bản và các nước ASEAN. Việc thảo luận chủ đề lần này cũng là sự tiếp nối từ Đại hội ASCOJA 27 đã được tổ chức tại Indonesia tháng 7/2023 với chủ đề “Hợp tác ASEAN – Nhật Bản hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững vì chất lượng cuộc sống tốt hơn” trên cơ sở hợp tác ngày càng thay đổi về chất giữa ASEAN và Nhật Bản trong thời kỳ cách mạng kỹ thuật số. Và như mọi tổ chức xã hội có trách nhiệm, ASCOJA cũng luôn có mối quan tâm thường trực đến những vấn đề thực tiễn sôi động của sự phát triển nền kinh tế-xã hội trong mối quan hệ ASEAN – Nhật Bản.
Toàn cảnh Hội trường tại Đại hội
Sau lời khai mạc của Chủ tọa ASCOJA và Chủ tịch Hiệp hội Cựu học sinh Nhật Bản tại Vương quốc Thái Lan (OJSAT), Ngài Apitch Rukpaitoon, với sự quan tâm sâu sắc, các vị lãnh đạo của hai nước Nhật Bản và Thái Lan đã phát biểu chúc mừng trực tiếp tại Đại hội gồm: Ngài OKATA Masato-Đại sứ Nhật Bản tại Thái Lan, Bà Kobkarn Wattanavrangkul- nguyên Bộ trưởng Bộ Du lịch và Thể thao Thái Lan, Đại sứ OGAWA Gotaro – Giám đốc ASJA đại diện cho Nhật Bản, và Ông Rachmat Gobel – Phó Chủ tịch Hạ viện Indonesia, nguyên Chủ tịch ASCOJA. Đặc biệt, cựu Thủ tướng Nhật Bản, Ngài FUKUDA Yasuo cũng đã gửi thư chúc mừng Đại hội, trong đó chỉ rõ: Mặc dù các hội cựu sinh viên Nhật Bản hiện diện ở nhiều quốc gia, ASCOJA là tổ chức duy nhất trên thế giới hoạt động xuyên biên giới với các chi hội hợp tác thực hiện các hoạt động. Ngài cựu Thủ tướng chân thành mong ASCOJA sẽ tiếp tục dẫn dắt các hội cựu sinh viên Nhật Bản khác trên toàn thế giới.
Các Lãnh đạo ASJA và ASCOJA
Mở đầu phần nội dung chính của Đại hội được thực hiện gồm 3 bài phát biểu quan trọng của các vị khách mời: Ông WATANABE Kazufumi từ Hiệp hội các nhà điều hành doanh nghiệp Nhật Bản (Keizai Dōyūkai); Ông ISHII Nobuyuki, Phòng Thương mại Nhật Bản tại Bangkok; và Bà Siriyupha Rungrerngsuk, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Chuyên gia HRD. Các bài phát biểu đã trình bày các góc nhìn khác nhau về sự đáp ứng của lực lượng lao động trong cuộc cách mạng kỹ thuật số và chỉ ra các chủ trương về phát triển các kỹ năng thực tế đối với nguồn nhân lực chiến lược ASEAN- Nhật Bản và sự hợp tác xuyên biên giới sao cho phù hợp với sự phát triển nhanh chóng và những thách thức của cuộc cách mạng kỹ thuật số, gạt bỏ những cách nhìn cũ đối với việc khai thác nguồn nhân lực trong khối ASEAN và thúc đẩy sự phát triển phù hợp với từng nước ASEAN.
Nội dung chính của Đại hội được tiếp tục với 9 bài thuyết trình của các chuyên gia từ 9 chi hội ASCOJA của các nước Đông Nam Á với các nội dung phong phú về tầm nhìn, các chủ trương chiến lược, một số hoạch định chính trong mục tiêu thúc đẩy sự phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại mỗi nước trong ASEAN đồng thời trong mối quan hệ lao động của mỗi nước và với Nhật Bản. Trong đó được trình bày với một khối lượng tổng thể về các thách thức trong sự phát triển nguồn nhân lực hiện nay cũng như các cơ hội và chiến lược xây dựng, biến đổi chất lượng nguồn nhân lực phù hợp đáng chú ý là bài thuyết trình của đại biểu Indonesia, Tiến sĩ Adam Armansyan, với tiêu đề “Xây dựng con đường nhân tài không biên giới -Tăng cường nguồn nhân lực ASEAN-Nhật Bản thông qua các chiến lược chuyển dịch nghề nghiệp toàn diện”. Bài nói đã nêu bật các thách thức như: Mất cân bằng nhân khẩu học giữa ASEAN và Nhật Bản; Khoảng cách kỹ năng giữa kết quả giáo dục và nhu cầu thị trường lao động; Khoảng cách thành thị – nông thôn, chênh lệch giới tính và việc làm phi chính thức; Những hạn chế về tính di động của lực lượng lao động: rào cản pháp lý và việc thiếu bằng cấp chuẩn hóa cản trở việc làm xuyên biên giới… Những thách thức này làm nổi bật tính cấp thiết của các chính sách lao động tích hợp và hướng tới tương lai, đáp ứng cả bối cảnh quốc gia và động lực khu vực. Bài thuyết trình cũng đã nêu bật các cơ hội cũng như các giải pháp, chiến lược nhằm hiện thực hóa các cơ hội nâng cao chất lượng thực tế của nguồn nhân lực.
Song song với việc trình bày các thách thức và chiến lược, giải pháp, các bài thuyết trình cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác thể chế trong việc điều chỉnh các khuôn khổ kỹ năng và trình độ chuyên môn để tăng cường tính linh hoạt của đội ngũ lao động. Phát triển nguồn nhân lực (HRD) và hợp tác nguồn nhân lực (HRC) hiệu quả đòi hỏi sự cam kết chung từ các chính phủ, nỗ lực của ngành công nghiệp và các tổ chức học thuật để tạo ra một lực lượng lao động thông minh, thích ứng và sẵn sàng cho tương lai. Cuối cùng, vai trò của ASCOJA được nhấn mạnh là một yếu tố then chốt trong nỗ lực này. Với mạng lưới rộng khắp và vị thế độc đáo, ASCOJA có thể đóng vai trò là cầu nối trao đổi kiến thức, tạo điều kiện thực tập và đổi mới sáng tạo mang tính hợp tác – kết nối các bên liên quan để biến cơ hội thành hành động. Thông qua hợp tác chiến lược, ASEAN và Nhật Bản có thể hình thành một nền tảng nguồn nhân lực vững mạnh để thúc đẩy tăng trưởng toàn diện và năng lực cạnh tranh khu vực.
Mặc dù sự phát triển của cách mạng kỹ thuật số mang lại nhiều kỳ vọng, song cũng tiềm ẩn những rủi ro cho chính sự phát triển của con người. Khái niệm này được trình bày trong bài thuyết trình của hai tác giả đại biểu Singapore, GS Chong Tow Chong và TS Ong Eng Hong từ Đại học Công nghệ và Thiết kế Singapore, với tiêu đề “Hãy là người chiến thắng trong kỷ nguyên AI” trong đó đề cập đến sự phát triển nguồn lực con người trong kỷ nguyên AI. Mặc dù AI có thể nâng cao khả năng nhận dạng, lựa chọn và bồi dưỡng nhân tài, nhưng việc giảm thiểu rủi ro mà AI gây ra đối với khả năng tuyển dụng của nhân loại là điều bắt buộc được chú ý.
Bài thuyết trình của Đoàn đại biểu VAJA với tiêu đề “Giáo dục xuyên biên giới và Lập bản đồ kỹ năng Tương lai: Bài học từ Hợp tác Việt Nam – Nhật Bản” do PGS-Tiến sĩ Lưu Mạnh Kiên, Phó Giám đốc Phòng Nghiên cứu và Đối tác, Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội, trình bày. Trong bối cảnh ASEAN và Nhật Bản ngày càng hợp tác chặt chẽ để củng cố nguồn nhân lực, giáo dục xuyên biên giới nổi lên như một con đường quan trọng để nuôi dưỡng tài năng toàn cầu. Tác giả đã tập trung xem xét cách thức hợp tác học thuật Việt Nam – Nhật Bản nhằm góp phần phát triển năng lực liên văn hóa, kiến thức số và kỹ năng định hướng tương lai cho sinh viên. Bằng cách phân tích cả chiến lược thể chế và kết quả học tập của người học, bài thuyết trình lập luận rằng quan hệ đối tác ASEAN – Nhật Bản trong phát triển kỹ năng không chỉ tập trung vào năng lực kỹ thuật mà còn vào việc xây dựng khả năng phục hồi, khả năng thích ứng và sự hiểu biết liên văn hóa. Cách tiếp cận này đảm bảo rằng thế hệ trẻ ở các khu vực sẽ được trang bị để đóng góp một cách có ý nghĩa cho phát triển bền vững và hội nhập khu vực trong một tương lai đa cực.
Đại diện VAJA – TS.Lưu Mạnh Kiên thuyết trình
Trong mọi xem xét về vấn đề nâng cao năng lực của nguồn nhân lực, không chỉ là kỹ năng chuyên môn lao động, mà yếu tố đào tạo và nâng cao năng lực văn hóa trong môi trường đa văn hóa cũng được các tác giả trình bày rõ. Bằng cách hài hòa hóa các hệ thống giáo dục, đào tạo nghề và tiêu chuẩn ngành, ASEAN và Nhật Bản có thể cùng nhau tạo ra một hệ sinh thái nhân tài năng động, linh hoạt và cùng có lợi. Các sáng kiến tập trung vào kiến thức số, khả năng lãnh đạo linh hoạt và năng lực giao thoa văn hóa sẽ giúp mỗi cá nhân định hướng và phát triển trên nhiều con đường sự nghiệp. Đồng thời, việc xây dựng văn hóa lực lượng lao động hòa nhập, hợp tác và đổi mới sáng tạo là điều cần thiết để đảm bảo thành công lâu dài cả trong khu vực và quốc tế.
Diễn giả Lưu Mạnh Kiên nhận kỷ niệm chương của Đại hội
Các diễn giả trả lời câu hỏi của các đại biểu
Cùng với việc thực hiện thảo luận trên Đại hội, các đoàn đại biểu đã được tổ chức một city tour tham quan thủ đô Bangkok với một dáng vẻ hiện đại và yên bình với những tòa nhà kính lớn xen giữa khoảng những chùa tháp cổ vừa được tu sửa hiện đại vừa lưu giữ sự thâm trầm tạo nên đặc sắc của khung cảnh một thủ đô một đất nước Phật giáo điển hình.
Tham quan chùa Wat Mahathat
Ngoài các phiên hội thảo tại Đại hội, lãnh đạo các Hội cựu lưu học sinh thành viên ASCOJA, lãnh đạo ASCOJA và ASJA International đã thực hiện các phiên họp để bàn về các nhiệm vụ, hoạt động sắp tới. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động giao lưu kết nối cũng được thực hiện qua bữa tiệc chiêu đãi của Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Thái Lan. Và cuối cùng là buổi tiệc chia tay đầy sôi động và phấn khích với việc trình bày một nét văn hóa âm nhạc Thái Lan như một sự hòa hợp giữa truyền thống và hiện đại do Ban tổ chức giới thiệu, các đoàn viên sôi nổi vì một tương lai tiếp tục đoàn kết và hợp tác sâu rộng giữa các nước ASEAN và ASEAN – Nhật Bản trên cơ sở liên tục cùng nhau thích ứng với các yêu cầu phát triển của thời đại. Trong buổi tiệc chia tay cũng đã thực hiện các nghi thức giao nhận chức vụ Chủ tịch ASCOJA và trách nhiệm tổ chức Đại hội ASCOJA 29 tại Hà Nội, Việt Nam vào năm 2027 giữa hai đoàn đại biểu Thái Lan và Việt Nam, trong đó Đoàn Việt Nam đã trình bày hai tiết mục ca nhạc góp phần kết nối mạnh mẽ các đại biểu của Đại hội, tạo nên không khí vô cùng phấn khích và đoàn kết.
Đại diện VAJA trao quà lưu niệm cho OJSAT (Thái Lan)
Đại biểu VAJA trao quà lưu niệm cho MAJA (Myanmar)
Khi các đoàn đại biểu vừa chia tay Đại hội, Hội nghị thượng đỉnh các nước ASEAN đã được khai mạc tại Malaysia ngày 26/10 với bài phát biểu khai mạc của nữ tân Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae trong đó Bà đã nhấn mạnh sự tăng cường quan hệ đối tác nhằm xây dựng Nhật Bản và ASEAN ngày càng vững mạnh và thịnh vượng hơn, trong các lĩnh vực tiên tiến như AI và nâng cao chất lượng lực lượng lao động, đề cao vai trò của ASCOJA. Điều đó góp phần mang lại một tương lai xán lạn cho sự phát triển của ASCOJA.
Chương trình hoạt động trên đất nước Thái Lan qua 4 ngày đầy sôi nổi và hiệu quả, một lần nữa góp phần quan trọng trong việc gắn kết một cách thực tế mối quan hệ giữa các Hiệp hội thành viên ASCOJA cũng như đã đưa mọi người đến củng cố một nhận thức chung về vượt qua các thách thức của thời đại, nắm bắt các cơ hội và cùng nhau phát triển trong một thời kỳ mới của mối quan hệ mọi mặt bền vững ASEAN – Nhật Bản.
